JAK SOBIE RADZIĆ Z EMOCJAMI?

Wbrew temu, co można by uważać, emocje nie są ani dobre, ani złe. One po prostu są. I towarzyszą człowiekowi już od początku jego istnienia. Emocje są człowiekowi potrzebne. Duszenie ich w sobie nie jest zdrowe i na dłuższą metę może doprowadzić do wielu problemów. Bywa też, że trudno nad nimi panować, biorą kontrolę nad tym, co dana osoba robi. To też ma swoje znaczenie dla człowieka. Jednak nie zawsze należy pozwalać na to, by to emocje brały górę. Jak sobie z nimi poradzić? Dowiedz się!

JAK DZIAŁAJĄ EMOCJE?

Emocje po prostu są i tak naprawdę na co dzień pewnie nie zastanawiasz się specjalnie na temat tego, dlaczego są i jak działają emocje. Warto jednak bliżej poznać własne emocje, żeby lepiej poznać samego siebie. Jak to jest z tymi emocjami?
Przede wszystkim musisz zdawać sobie sprawę z tego, że emocje są ponad Tobą. Dlatego nierzadko tak trudno jest przejąć nad nimi kontrolę, opanować się w porę i zareagować w inny sposób. To nie Ty decydujesz, że teraz będziesz odczuwał gniew, smutek czy radość. To się dzieje ponad Tobą i to zupełnie normalne. Każdy człowiek od czasu do czasu właśnie dlatego ma problem z własnymi emocjami – nie można przecież rozkazywać własnemu układowi nerwowemu.
Emocje przekazują Ci informacje o Tobie, ale też o otaczającym Cię świecie. Nie trwają długo, są reakcją na bodziec, który wpływa na Twój organizm. Mogą Ci przekazać informacje dotyczące otoczenia, w którym się znajdujesz czy interakcji, którą podejmujesz.
Pozwalają Ci poznawać świat i reagować w zależności od sytuacji. Mogą być przyjemne lub nieprzyjemne w odbiorze, ale wszystkie emocje są potrzebne. Zdrowy człowiek z dobrze funkcjonującym centralnym układem nerwowym zawsze odczuwa emocje. Udowodnione zostały w nauce przypadki osób, które w ogóle nie odczuwają strachu, ale to nie jest cecha zdrowych osób. Zaburzenia tego typu i niemożność odczuwania strachu wiązała się bowiem ze zniszczeniem ciał migdałowatych. Dokładnie tam bowiem rodzą się emocje. Upośledzenie czy zniszczenie ciał migdałowatych może doprowadzić nie tylko do nieodczuwania konkretnych emocji – w tym właśnie strachu – może też upośledzić naturalną zdolność do rozpoznawania w jakim nastroju jest inna osoba i jakie emocje wyrażają.
Wbrew temu, co mogłoby się wydawać, emocje i rozum nie są od siebie oddzielne. To coś, co splata się, przenika i jest ze sobą połączone. Na skutek choroby może dojść do podziału, ale nie jest to sytuacja ani zdrowa, ani pożądana. Emocje pozwalają bowiem na interpretację świata i podejmowanie adekwatnych działań, gdy tego zabraknie, człowiek może mieć poważne problemy z interpretowaniem wydarzeń i otaczającej go rzeczywistości, co może narażać go na wiele problemów, a nawet niebezpieczeństw.

FUNKCJE EMOCJI

Emocje są potrzebne każdemu człowiekowi. Dostarczają mnóstwa informacji o świecie i pozwalają na to, by odnajdować się w wielu sytuacjach. Emocje potrafią też ratować życie. Strach daje sygnał, że dzieje się coś złego. Już praprzodkowie człowieka wiedzieli, że strach to bodziec, który pozwala na podjęcie odpowiednich działań – w ciemnościach mogło czekać wiele niebezpieczeństw, a bez poczucia strachu człowiek nie mógłby ich unikać.
Dzisiaj, choć świat się zmienił, strach nadal jest swoistym strażnikiem i daje Ci znać w stresujących sytuacjach. Czy to konieczność wygłoszenia ważnej prezentacji czy niepokojące odgłosy w ciemnym zaułku – strach motywuje do podjęcia działań i pozwala zmierzyć się z niebezpieczeństwem. Z tego powodu lęk uważany jest za bardzo adaptacyjną emocję, która chroni Cię przed niewłaściwymi, złymi wyborami czy zamiarami innych osób.
Również gniew – jedna z najmniej lubianych i akceptowalnych przez ludzi emocji – niesie za sobą bardzo cenne informacje. Daje znać, że ktoś przekracza Twoje granice, a w Twoim otoczeniu dzieje się coś niewłaściwego, coś, co powinno zostać zmienione.
Tłumienie własnych emocji jest bardzo złym pomysłem bo wpływa bezpośrednio na nasz dobrostan psychiczny – każdy ma prawo być rozgniewanym, przestraszonym lub smutnym. Smutek też jest przecież bardzo ważny, a płacz informuje o krzywdzie, poczuciu straty czy niesprawiedliwości.
Wielu z nas nauczyło się tłumić emocje w dzieciństwie, wynikało to często z nieświadomego zachowania rodziców. Dziecko domagając się ciągłej uwagi, często potrafi być krnąbrne i nieposłuszne tylko po to by zwrócić uwagę rodziców. Brak rozumienia komunikatów jakie wysyła dziecko, rodzice często karzą i komentują zachowanie dziecka: nie wolno się złościć, nie płacz , nie krzycz itd. Podświadomie dziecko uczy się, że tłumienie emocji jest dobre tak aby otoczenie było zadowolone.
Nie zawsze jednak emocje działają tak, jak należy. Zdarza się, że właśnie dlatego dana osoba reaguje nieadekwatnie lub niewspółmiernie do sytuacji. Może to być spowodowane różnego typu zaburzeniami psychicznymi – borderline, depresją, zespołem Aspergera i wieloma innymi. Może być też spowodowane przez uszkodzenia centralnego układu nerwowego lub być wynikiem wpojonego przekonania, że emocje są czymś złym i w związku z tym nie wolno ich wyrażać. Takie emocje bowiem wcale nie znikają i pewnego dnia mogą wybuchnąć z ogromną siłą nawet przy stosunkowo błahej sytuacji.
CZY ZŁE EMOCJE ISTNIEJĄ?
Wiele osób uważa ciągle, że część emocji jest złych i niewłaściwych. Małym chłopcom mówi się, że nie wolno płakać, dziewczynkom nie pozwala się na okazywanie gniewu. Niektórzy uważają też, że emocje są oznaką słabości, a stanem idealnym jest stan, w którym nie czuje się strachu czy złości i obojętnie przyjmuje to, co przynosi los.
Jednak to nie tak, że emocje są złe. Emocje to emocje. Nie ma tu ani złych, ani dobrych emocji. Można je podzielić na przyjemne i nieprzyjemne w odbiorze. Wszystkie jednak są potrzebne. I wszystkie należy przyjmować czy wyrażać.
Duszenie w sobie emocji może rozwinąć wiele problemów emocjonalnych. Mogą one też w końcu eksplodować, co może spowodować wiele problemów – zwłaszcza, że taki wybuch tłumionych do tej pory emocji może być spowodowany stosunkowo błahym wydarzeniem i nie spotkać się ze zrozumieniem otoczenia.
Nikt nie przepada za strachem czy złością. Jednak te emocje naprawdę mogą mieć pozytywny wpływ na życie. Strach i złość motywują bowiem do pracy nad sobą, do zmiany otoczenia czy poprawienia swojego bytu. Osoby lękliwe też często mają tendencje do wyłapywania szczegółów, które innym osobom umknęły – boją się, że coś pójdzie nie tak, dlatego dużo większą wagę przywiązują do najdrobniejszych nawet szczegółów, więc łatwiej im wyłapać jakiś błąd lub przeoczenie.
Gniew sygnalizuje, że ktoś przekracza Twoje granice, narusza Twoje dobro i postępuje niewłaściwe. Gniew daje Ci siłę do poradzenia sobie z problemem i obrony samego siebie czy tego, co jest dla Ciebie ważne.
Niektórzy próbują unikać złych emocji za wszelką cenę, by otaczać się jedynie tym, co pozytywne. Może to mieć dobry wpływ na ich życie – w końcu ludzie mają tendencje do odbierania i przejmowania emocji innych. Jednak może też wpływać na życie bardzo negatywne. Skupienie się na unikaniu złych emocji za wszelką cenę może bowiem doprowadzić do sytuacji, w której dana osoba zapomina o sobie, swoich potrzebach i pragnieniach, dążąc jedynie do zażegnywania konfliktów i unikania złych emocji za wszelką cenę. W ten sposób może wysyłać sygnały do innych ludzi, że można bezkarnie naruszać jej granice i wykorzystywać.
Także emocje, które uważane są za dobre, nie zawsze są tymi właściwymi i jedynymi, które warto odczuwać. W końcu osoba radosna i dowcipkująca nie będzie skupiona. Wtedy łatwiej o błąd, który może mieć bardzo poważne konsekwencje.
Dlatego nie należy próbować wyeliminować w sobie całkowicie strachu, smutku czy gniewu. Wszystkie emocje są potrzebne, nawet jeśli są nieprzyjemne w odbiorze.

JAK RADZIĆ SOBIE Z EMOCJAMI?

Emocje są ponad człowiekiem i uruchamiają się samoistnie w odpowiedzi na różnorodne bodźce. Jednak nie zawsze działają w sposób zdrowy, właściwy i adekwatny do sytuacji. Nad sobą i własnymi emocjami warto pracować, by lepiej zrozumieć siebie i mieć większą kontrolę nad swoim życiem.
Choć lęk jest potrzebny w życiu, zdarza się, że dana osoba odczuwa go ciągle, nawet jeśli nie potrafi wskazać konkretnej przyczyny takiego stanu rzeczy. Może to świadczyć o zaburzeniach lękowych – tych nie należy przyjmować jako czegoś naturalnego, należy z nimi walczyć i podjąć odpowiednią terapię.
Nie tylko zaburzenia lękowe mogą spowodować problemy we właściwym odczuwaniu emocji. Chroniczny stres, przepracowanie, tłamszenie w sobie emocji – to wszystko też może doprowadzić do problemu z emocjami. Czasami złości w człowieku jest też za dużo. Co wtedy?
Złości nie należy w sobie tłumić, ale nie należy też doprowadzić do sytuacji, w której gniew rządzi życiem i powoduje w nim wielkie szkody.
W przypadku, gdy emocje są zbyt silne i niekomfortowe należy coś zrobić. Z sytuacją, głową lub samym sobą.
Czasami warto po prostu dokonać swoistej selekcji w swoim życiu i unikać ludzi, tematów czy sytuacji, które wzbudzają negatywne emocje. Nikt nie przychodzi na świat z wiedzą, co jest dla niego komfortowe, a co nie. Człowiek przez całe swoje życie bada swoje granice i poznaje się w nowy dla siebie sposób. Czasami po prostu najlepiej unikać sytuacji, które wzbudzają gniew i strach.
Nie zawsze jest to jednak możliwe. Na co dzień musisz odnajdować się w naprawdę wielu sytuacjach i nie wszystkie z nich są pozytywne. To całkowicie normalne – nie zawsze możesz żyć dokładnie tak, jak chcesz. Nie zawsze też masz wybór z jakimi ludźmi się będziesz stykać w ciągu dnia i jakie informacje czy inne bodźce do Ciebie dotrą.
Jeśli więc wiesz, że jakaś sytuacja czy zdarzenie wzbudzi w Tobie wielki gniew lub strach, a nie możesz zrobić nic, by jej przeciwdziałać, możesz spróbować odwrócić od tego myśli. Dokładnie tak, jak wtedy, gdy zamykasz oczy, gdy w filmie dzieje się coś, co sprawia, że czujesz się niekomfortowo.
Nie chodzi o uciekanie od odpowiedzialności, ale nie na wszystkie sytuacje w swoim życiu masz wpływ. A wiele z nich może wyzwalać w Tobie emocje. Wtedy skup się na czymś innym, poszukaj czegoś, na czym możesz skupić swoją uwagę i czym możesz się zająć.
Możesz też rozładowywać emocje poprzez sport czy wysiłek fizyczny – to też pomoże rozładować nieprzyjemne emocje i regulować ich poziom w organizmie.
Pamiętaj jednak, że to wszystko to tylko doraźne sposoby na radzenie sobie z problemem. Jeśli Twoim problemem jest regulacja emocji – odczuwasz coś niewspółmiernie silnie lub nawet niewspółmiernie słabo do danej sytuacji, poszukaj fachowej pomocy.
Czasami problem tkwi naprawdę głęboko i jest nawet nieuświadomiony, ale oddziałuje na życie i daje o sobie znać w wielu jego aspektach. Więcej o swoich emocjach i sposobach na radzenie sobie z tymi nieprzyjemnymi, nauczysz się podczas psychoterapii.
Psychoterapia da Ci większy wgląd w samego siebie, pozwoli zrozumieć mechanizmy, które Tobą kierują i pracować nad lepszymi wzorcami. Możesz nauczyć się też zdrowych sposobów na rozładowywanie emocji czy nagromadzonego w sobie stresu. Podczas psychoterapii masz też szansę nauczyć się, jak wyrażać swoje emocje na co dzień i jak określać swoje granice w sposób, który będzie szanowany przez innych ludzi. Emocje są nośnikiem informacji i towarzyszą Ci przez całe życie. Poznaj je bliżej, naucz się tego, jak działają i przeżyj swoje życie w pełniejszy, bardziej komfortowy sposób.