„Polacy i Niemcy w dialogu” to odbywający się od 2002 roku cykl seminarium przeznaczony dla multiplikatorów z dziedziny edukacji oraz osób zainteresowanych wspólnym dialogiem z Polski i z Niemiec.
W seminarium uczestniczy od wielu lat pan Tomasz Woźniczka, nauczyciel historii i WoS w Liceum Ogólnokształcącym w Górze.
Ponad 1000 letnia historia, obfitująca w wiele interesujących, nierzadko burzliwych wydarzeń, była inspiracją do tego, by Gdańsk stał się miejscem tegorocznego seminarium „Polacy i Niemcy w dialogu”.
Gdańsk - miasto wielu narodowości, odmiennych kultur, religii i języków, chyba najbardziej międzynarodowe ze wszystkich miast Rzeczpospolitej, stanowi jedyną w swoim rodzaju wspólnotę odmienności, jednocześnie jego położenie nad Bałtykiem stwarza ogromne możliwości gospodarczego rozwoju.
W tym roku w Polsce również zbliżają się wybory parlamentarne, które mogą być pełne napięcia. Zarówno w Gdańsku jak i jego okolicach uczestnicy seminarium postarali się zebrać w kontekście społeczno-politycznym i pamięciowo-kulturowym, ekonomicznym i ekologicznym pytania i odpowiedzi na płaszczyźnie polsko-niemieckiej z perspektywy europejskiej.
Program seminarium w tym roku był niezwykle bogaty i obfitował w szereg różnorodnych działań.
Już pierwszego dnia „O historii nazw miejscowości na Pomorzu” opowiedział dr Andrzej Chludziński. Prelegent jest również wieloletnim uczestnikiem seminarium, jednocześnie właścicielem wydawnictwa „Jasne”, autorem wielu publikacji z zakresu językoznawstwa, a w szczególności nazewnictwa na Pomorzu.
Kolejne dni wypełniły kwestie historyczne, polityczne i społeczno-kulturalne związane z samych Gdańskiem jak i jego okolicami. Jeden z bloków tematycznych oscylował wokół skomplikowanej historii Gdańska w okresie międzywojennym i II wojny światowej. Przypomnijmy, to właśnie ostrzał Westerplatte z pancernika „Schleswig-Holstein” 1 września 1939 roku o godz. 4:45 uważany jest powszechnie za początek wojny.
„Wolne Miasto Gdańsk w stosunkach polsko-niemieckich przed II wojną światową, w czasie wojny i zmiany w okresie powojennym. Radzenie sobie z historią miasta w dzisiejszym społeczeństwie”, zaprezentował w niezwykle interesującym wykładzie dr Jan Daniluk z Uniwersytetu Gdańskiego. Treści zaprezentowane przez dr Daniluka były doskonałym wstępem i jednocześnie inspiracją do złożenia wizyty w otwartym w 2017 roku Muzeum II Wojny Światowej, plenerowej wycieczki na Westerplatte, w okolice Poczty Gdańskiej oraz na teren byłego obozu koncentracyjnego „Stutthof”.
Podsumowaniem tego bloku tematycznego była wspólna dyskusja na temat: „ II Wojna Światowa w ocenie historycznej, pamięci zbiorowej i bieżącej polityce.”
Śladami przeszłości regionu uczestnicy seminarium podążyli do Pruszcza Gdańskiego i Malborka poznając osobliwości historyczne z bardzo odległej, średniowiecznej, jak i nieco bliższej historii. Warto w tym miejscu wspomnieć, że Pruszcz w okresie międzywojennym znajdował w się w granicach Wolnego Miasta Gdańska. Wizyta na zamku krzyżackim w Malborku dla grupy polsko-niemieckiej miała ogromne znaczenie, tym bardziej, że wiedza o zakonie i jego działaniach w obydwu krajach jest niezwykle zróżnicowana.
Kolejnym niezwykle ważnym z punktu widzenia Gdańska było omówienie historii powstania NSZZ „Solidarność”. To właśnie tu w Stoczni Gdańskiej narodził się w 1980 jako pierwszy w krajach socjalistycznych niekomunistyczny związek skupiający rzesze polskich robotników. Wizyta na terenie dawnej stoczni, możliwość zwiedzenia miejsc odwołujących się do wydarzeń z tamtego okresu m.in. pomnik poległych stoczniowców, brama stoczni czy słynna sala bhp gdzie podpisano umowę „sierpniową. Miejsca te dostarczyły uczestnikom seminarium wielu niezapomnianych wrażeń. Zwieńczeniem całości było zapoznanie się z działalnością w Europejskiego Centrum Solidarności, gdzie Polacy i Niemcy zostali „zaopatrzeni” w wiele dodatkowych informacji związanych z różnymi ciekawymi kwestiami, które stały się inspiracją do podjęcia dyskursu dotyczącego współczesnej sceny politycznej w Polsce.
Sporo miejsca poświęcono aktualnym problemom politycznym i społecznym w naszym kraju. Polska przed wyborami z perspektywy polityczno-naukowej: rozwój gospodarczy i społeczny, nastroje społeczne, najważniejsze kwestie w kampanii wyborczej, o tych zagadnieniach uczestnicy seminarium mogli porozmawiać w trakcie spotkań z ludźmi ze sfery polityki państwowej i samorządowej. W gdańskim ratuszu współczesne aspekty dot. polityki miasta i państwa zaprezentował w imieniu prezydenta pani Aleksandry Dulkiewicz, pan Maciej Buczkowski - dyrektor biura prezydenta Gdańska. Wiele ciekawych informacji na tematy samorządowe i polityczne w Polsce w tym „gorącym” przedwyborczym okresie zaprezentowali burmistrz Pruszcza Gdańskiego pan Janusz Wróbel i posłanka z Gdańska pani Małgorzata Chmiel. O przekazywaniu informacji w Polsce i kształtowaniu opinii publiczne opowiedział pan Mariusz Szmidtka, dziennikarz, redaktor naczelny gazety „Zawsze Pomorze”.
Nie zabrakło czasu na podjęcie innych tematów społecznych. „Edukacja kobiet na Pomorzu Gdańskim na początku XX wieku”, tym problemem zajęła się dr Magdalena Sacha, przewodnicząca Gminy Ewangelickiej w Gdańsku, natomiast o Kaszubach ich historii, tradycjach i kulturze niezwykle ekspresyjnie opowiedział prof. Józef Borzyszkowski, pracownik naukowy Uniwersytetu Gdańskiego, jednocześnie wieloletni prezes Instytutu Kaszubskiego.
Wizyta nad otwartym w 2022 roku kanałem przez Mierzeję Wiślaną stała się podłożem do podjęcia dyskursu na temat ekologii, gospodarki oraz polityki państwa polskiego.
W ostatnim dniu seminarzyści pracowali w grupach roboczych opracowując 5 istotnych, z punktu widzenia przeszłości i współczesności tematów.
Ciekawym przerywnikiem w programie seminarium był spacer po ulicach Gdańska oraz krótka wycieczka do Sopotu. Odkrywaniem walorów turystycznych, historycznych i architektonicznych tych miejsc zajęli się: pani Hanna Sadowska, rodowita gdańszczanka, pasjonatka miasta oraz wspomniany już dr Andrzej Chludziński.
Duże słowa uznania, za niesamowicie sprawnie przeprowadzenie seminarium i wszystkie kwestie organizacyjne, kierujemy do Stephanie Böhm - kierownika Akademii Frankenwarte Würzburg i Grażyny Wiercimok - polskiego koordynatora projektu i głównego tłumacza. Wielkie podziękowania należą się również Agnieszce, Magdzie, Iwonie i Małgorzacie, czyli naszym polskim tłumaczkom, które niezwykle kompetentnie przekazywały uczestnikom seminarium, w obu wersjach językowych, w trakcie posiedzeń plenarnych, zajęć i wycieczek studyjnych, wszystkie prezentowane treści.
